TRAP ve SKEET
#1
Eski TT forumdan alıntıdır

syılmaz 1.9.2010

Trap ve Skeet

Trap ve Skeet müsabakalarının nasıl yapıldığını, kullanılan tüfeklerin nasıl olması gerektiğini anlatan bir özeti paylaşmak istedim. Konu içerisinde geçen bazı açıklamalar forumda daha önce konuşulmuştu ama konu bütünlüğü açısından tekrar bahsetmekte fayda gördüm.
* Aşağıda ki bilgilerin tamamının kaynağı http://www.taf.gov.tr dir.

TRAP

[Resim: Ekran-Resmi-2025-03-14-09-39-45.png]

Uçan hedef atıcılığı, tarihte ilk olarak uçurulan güvercinlere yapılan atışlarla başlamıştır. Pek çok insanın kabullenemeyeceği bu kötü yönteme kısa sürede son verilerek, sportif bir faaliyet olarak sürdürülebilmesi için makinelerle fırlatılan kil plaklara atış yapılmaya başlanmıştır. O günlerdeki adı "Kil Güvercin" anlamına gelen "Clay Pigeon"dur, adının içindeki güvercin kelimesi ilk yıllarında yapılan güvercin atışlarından kalmadır. Daha sonra güvercin adına tamamen son verilerek "Kil Hedef" anlamına gelen "Clay Target" denmeye başlanmıştır. Kil hedeflere yapılan ilk atışlar Trap atıcılığınıntemelini oluşturmuştur.
Önceleri çok basit poligon düzenekleri kurularak tek yöneuçan plaklara yapılan atışlar yıllar geçtikçe geliştirilmiş ve bu günkü "Olimpik Trap" formuna ulaşılmıştır. Günümüzde Trap atışlarında ana maddesi zift olan, görüntü ve boyut olarak çaytabağını andıran atış plakları kullanılmaktadır. Plaklarda aranan en önemli özellik, düzgün uçuş ve kırılganlıktır. Tanıtımının yapılacağı Trap Atıcılığı genellikle, iki atış yapabilen süperpoze veya yarı otomatik tüfeklerle yapılır.

Trap tüfeklerinde aranan birkaç temel özellik vardır, uzaklaşan plaklara atış yapıldığı için saçma grubunun daha uzak noktalarda etkili olabilmesi için namluların dar şoklu olması (4/4 - 4/3 gibi), yine plakların uzaklaşması ve uzaklaşırken yükselmesi özelliğinden kundaklarının da dik olması tercih edilir. Dik kundaklı tüfeklerde yükselen plağa kendiliğinden üstleme verilmiş olacaktır. Tüfeklerin daha az sarsılması için de, ağır olması istenen diğer bir özelliktir. ISSE (Uluslararası Atıcılık Federasyonu)'nin koymuş olduğu kurallar gereği Trap atışlarında 7 1/2 numaralı saçmalı 24 gr. Fişekler kullanılır. Boyutlarda ve gramajda aşağı değerler atıcı için bir avantaj sağlamayacağından serbesttir, üst değerler yasaklanmıştır.

Atışlar atıcılardan 15 metre uzaklıktaki bir çukura yerleştirilmiş olan makinelerle fırlatılan plaklara yapılır. Çukur içerisinde her atıcının önünde üç makine bulunur. Bu makineler sağa, sola ve ortaya plaklar çıkartır. Plakların uçuş yüksekliği, makinenin 10 m uzağında en az 1,5 m en fazla 3,5 m olmak zorundadır. Plaklar atıcının önündeki mikrofona ses vermesi ile anında çıkar. En fazla 76 m ileriye düşer.25 atışlık bir seri boyunca her atıcı makinelerden fırlatılan 10 sağ, 10 sol ve 5 orta plağa atış yapar. Çıkacak plakların sırası bilgisayar programıyla (divisör) belirlenir. Atıcı atış öncesi plağın hangi yöne çıkacağını bilemez. 
Toplam 5 atış istasyonunda atıcıların 5 tur dolaşması sonucu (25 atış) bir seri tamamlanmış olur. Her atıcı yarışma boyunca erkeklerde 125 plağa (5 seri, 5x25),bayanlarda 75 plağa (3seri, 5x25) atış yapar. Trap atıcısının fırlatılan her plağa iki fişek atma hakkı vardır, vurulan her plak atıcıya bir puan kazandırır. Plağın vuruş sayılabilmesi için gözle görünür bir parçasının kırılıp kopması gerekmektedir. Vuruşun gerçekleşmediği atışlara "Manke" denir.Trap atıcılığı dünyada olduğu gibi yurdumuzda da çok yaygın olarak yapılan bir spor dalıdır. Birçok ilde sevilerek yapılmaktadır, hatta bazı köylerde bile tek makine ile yarışmaları düzenlenmektedir. Atıcılar kendi aralarında buna "Çayır Trap'ı" adını vermişlerdir.

Trap tüfekleri genellikle 76 namlu ve full şoklu olarak üretilir. Trap tüfekleri, yüksek bantlı ve düz kundaklı olarak üretilir. (Amaç,yükselen plağı daha kolay yakalamak)
syılmaz 1.9.2010
SKEET

[Resim: Ekran-Resmi-2025-03-14-09-41-15.png]

Atıcılık branşları arasında en hareketli olanıdır. Bu özelliği ile seyredenlere ve atanlara çok zevkli anlar yaşatır. Skeet atışları için süperpoze veya iki atış yapabilecek şekilde sınırlandırılmış otomatik tüfekler tercih edilir. Kullanılan tüfeklerin bu işe uygun olması atıcıya büyük avantaj sağlar. Seçilen tüfekte aranan en önemli özellik, namlu şoklarıdır (Namlu ağzı genişliği). Genellikle özel skeet şoklu namlular kullanılır. Bu tür şoklu namluların tercih edilmesindeki neden, namludan çıkan saçmaların en uygun mesafede plağı vurabilecek dağılıma ulaşmasını sağlamaktır. 140 km/h süratle fırlatılan plakların vurulabilmesi ancak bu şekilde mümkün olmaktadır.

Skeet atışlarında 12 cal. 9 1/2 numara saçmalı 24 gr. fişekler kullanılır. Kurallar gereği daha kalın saçmalı (7-8 numara gibi) ve 24 gr.'dan daha ağır gramajlı fişeklerin kullanılması yasaktır. Atış şekli olarak Trap atıcılığından farklı bir kaç özelliği vardır.
Her plağa bir fişek hakkının olması, atıcının plak beklerden tüfeğini kalça hizasında tutması ve kuleler arasından geçit yapan plaklara atış yapılması bu özellikler arasında sayılabilir.

Yarışmaları erkeklerde 25 atışlık beş seri, bayanlarda 25 atışlık üç seri olarak atılır (Toplam 125 veya 75 atış). Her yarışmacı 125 atışını tamamladıktan sonra, en yüksek skora ulaşan ilk altı sporcu final serisi olan bir 25'lik seri daha atar, madalya sıralaması bu final serisi sonunda belli olur. Skeet atıcıları giysi ve aksesuara önem verirler,giysi olarak genellikle yelek kullanılır. Günümüzde çok çeşitli model ve renklerde üretilen yelekler atıcılar arasında adeta bir moda rüzgarı estirmektedir. Göz ve kulak sağlığı için gözlük ve kulaklık önemle tavsiye edilen aksesuarlardır. Skeet atıcıları için gözlüğün şu yararlarından söz edebiliriz, güneşe çok değişik açılardan bakarak atış yapıldığı için plağı her açıdan net görüntü vermesini sağlamak ve en önemlisi plak parçaları ile sekebilecek saçmaların göze zarar vermesine engel olmaktır. 

Skeet atışları seyredenlere başta çok zor gibi görünür. Bunun en büyük nedeni kulelerden bazen tek, bazen çift olarak fırlatılan plakların gözle takibinin bile güç olmasıdır. Aslında atanlar için de süratle uçan bu plakları vurmak oldukça zordur. Özellikle çift atışlarda 140 km/h süratle birbirine zıt yönde uçan her iki plağı vurmaya çalışmak beceri ve antrenman isteyen bir iştir. Skeet atış programında plaklar her zaman aynı yükseklikten uçar ve aynı noktaya düşer. Şekilde de görüleceği gibi büyük ve küçük kule olmak üzere karşılıklı iki kuleden çıkan plaklar, orta noktada yaklaşık 4.50 m.den geçer ve 65-67 m. uzağa düşer. Atışlar 36.80 m. yarıçaplı bir yarım çember üzerinde kuleleri değişik açılarda gören sekiz ayrı istasyondan yapılır. 

Plakların fırlatıldığı kuleler bu çemberin her iki başında yer alır. Kurallar gereği yapılan atışın vuruş sayılabilmesi için fırlatılan plakların kulelerin önündeki 40 m.'lik alan içerisinde vurulması gerekmektedir.Bu alan bayrak direkleriyle işaretlidir. İşaretli alan dışında vurulan bir plak vurulamayan plak (Manke) olarak değerlendirilir.

Skeet tüfekleri genellikle 71 namlu ve açık şoklu olarak üretilirler.

Skeet programında istasyonlardaki atış sıralaması şöyledir;

1. İSTASYON

1 Tek, büyük kule plağına atış.

1 Çift, önce büyük kule plağına, sonra küçük kule plağına atış.


2. İSTASYON

1 Tek, büyük kule plağına atış.

1 Çift, önce büyük kule plağına, sonra küçük kule plağına atış.


3. İSTASYON

1 Tek, büyük kule plağına atış.

1 Çift, önce büyük kule plağına, sonra küçük kule plağına atış.


4. İSTASYON

2 Tek, önce büyük kule plağına, sonra küçük kule plağına atış.

1 Çift, önce büyük kule plağına, sonra küçük kule plağına atış.

1 Çift, önce küçük kule plağına, sonra büyük kule plağına atış


5. İSTASYON

1 Tek, küçük kule plağına atış.

1 Çift, önce küçük kule plağına, sonra büyük kule plağına atış.


6. İSTASYON

1 Tek, küçük kule plağına atış.

1 Çift, önce küçük kule plağına, sonra büyük kule plağına atış.


7. İSTASYON

1 Çift, önce küçük kule plağına, sonra büyük kule plağına atış.


8. İSTASYON

1 Tek, büyük kule plağına atış.

1 Tek, küçük kule plağına atış.
Ali Kozanoğlu 17.9.2010
Daha önce kısmi fotokopisini eklediğim 40 senelik kaide kitapçığında hem skeet hem trap için tüfek kaideleri "... azami 12 geyclik, otomatik dahil her türlü silâha müsaade edilmiştir ....." ibaresi var (hatta bir ara* Browning firması "Double-Auto" diye bir tüfek çıkartmıştı piyasaya sırf skeet ve olimpi trap atışları için). Bir yerde de ".... tüfekler iki fişek alacak şekilde imal edilmiş olmalıdır." diyor ki benim gibi Browning Auto-5 veya Remigton 1100 gibi tüfekleri kullananlar uzun takoz takardık şarjöre ancak bir fişek girebilsin diye. Tüfeklerde tek kısıtlama "civar atıcıları rahatsız edecek şekildeki namlu ağzı ve benzeri ilâvalere müsaade edilmez" diye belirtilmiş. Bir de; "... trap atışı için seçmeli tetikli tüfeklerde atıcı önce hangi namluyu ateşleyeceğini atış öncesinde beyan etmelidir" diye bir şart var ki sanıyorum bu bir arıza durumunda hakemin karar verebilmesini kolaylaştırmak için. Yani atıcı evvela alt namluyu atacağım dedikten sonra ilk atışta üst namludaki fişek iğne vuruşuyla ateşlenememişse bu cephane değil de atıcı hatası sayılıyor galiba. Plâklar için de yerden ölçüldüğünde 65±5 metre mesafesi aranıyor. Bu o zamanki plâk süratinin günümüze göre ne kadar düşük olduğunu da gösterir.
(* Ben "bir ara", "bir zamanlar" gibi bir lâf edince 40±10 yıl diye düşünün.)
Ali Kozanoğlu 9.10.2010
Serdar bey,

Skeet husunda bahsettiğim arkadaşım Güneş Yunus öğleden sonra uğradı. Yanında eski/emektar İstanbul Bölgesi skeet atıcılarından Tuğrul Etik de vardı.Hoş beş arasında değişen skeet kurallarını sordum.

Özetle;

1968’de Türkiye’de başlayan “Uluslar arası Skeet” atışlarında (Zaten bu atışların dünyadaki başlangış tarihi de birkaç sene daha önceymiş. Kuralları farklı olan ABD Skeet’i çok daha erken başlamış) 1989’a kadar 32 gram, 1994’e kadar 28 gram, ve bilâhare 24 gram saçma kullanılıyor.

Plâka başlangıçta 60-65 metre arasına düşecek hızda atılırken 1989’dan itibaren 65-67 metreye düşecek şekilde ayarlanıyormuş.

Evvelâ 200 atış üzerinden yapılan müsabakalar daha sonra (belirli bir barajı geçenlerin devam etmesi için) bir müddet sonra 200+25, daha sonra 150+50, 75+50 ve 150 atış üzerinden değerlendirilmiş.

Başlangıçta tüm istasyonlarda tek soldan ve sağdan atılan plâkalara sonra 1, 3, 6, 7 numaralarda duble plâkalara atılır, opsiyon en sonda kullanılırmış. Bunu takiben 1 ve 2 numaralı istasyonlarda tekler ve dubleler, 3, 4, 5 numaralı istasyonlarda tekler, 6 ve 7 numaralı istasyonlarda tekler ve dubleler atılıp sonra da 8 numara tekler ve opsiyon atılırmış. Bunu 1. İstasyonda tekler, 2. ve 3. İstasyonlarda tekler ve dubleler, 4. de tekler, 5. ve 6. da tekler ve dubleler 7. ve 8 istasyonlarda tekler ve opsiyon atılarak devam etmiş. Opsiyon yer ve vaktini karıştırmış olabilirim.

Her ikisinin de söylediği; 200 atış üzerinden yapılan baştaki atışlarda hem sonuçta eşit vuruşlu çok kişinin olması, 200’ün altındaki skorlarda en erken manke yapmış olanın 1. son manke yapmış olanın eşit vuruşlar arasında sonuncu olduğu için skorlama zorlukları çıktığı ve de tekler ile dublelerin ayrı ayrı yapılmasının sebebiyle atışların çok uzadığı,

bu yüzden evvelâ 200+25 olarak saptanan baraj ve derece atışlarının daha sonra 150+50 olarak değiştirildiği, 24 granlık saçmalı fişekler kullanılmaya başlandığında da 75+50 lik bir atış sırası kullanıldığı.

Bilhassa saçma azaltılmasının maksadının plâka kırılmasını zorlaştırmak ve artan “manke”ler sayesinde derecelendirmeyi basitleştirmek, bir yandan da atış sürelerini kısaltıp işin seyirci için daha ilgi çekici hale gelmesini sağlamak olduğunu söylediler.

Biliyorum, bu benim size vermek istediğim kadar detaylı ve kesin bir bilgi değil, fakat sadece 1968 yılındaki 32, şimdiki 24 gram saçma miktarının dahi %25 bir kırılma randımanı azalması yarattığını düşünürsek bunun skorlara aynen yansımadığını fakat %3-5 kadar dahi yansısa derecelendirmenin kolaylaştığını düşünürseniz, bunun üzerine az da olsa plâka hızı artışı ile atışların çabuklaşmasının sebep olacağı ufak tefek mankelerin bu durumu daha da basitleştirdiği aşikâr olsa gerek.

Güneş Yunus’u bir gün evinde kafası rahatken yakalayabilirsem belki daha detaylı bir değişiklikler listesi çıkabilir ortaya. Çünkü bugün bazı detayları da ben kaçırmış olabilirim.

Skeet atışlarının avcılı eğitimi olarak çok faydası olduğunu fakat yurdumuzda henüz yapılmayan “Sporting Clays” atışlarının av şartlarına çok daha yakın olduğunu da söylediler.
Sizin siteye koyduğunuz o renkli grafikli SKEET TRAP yazısında skeet plâkalarının 120 km/saat hızla gitti yazıyordu. 12 numara fişeklerin saçmaları ise 1200-1400 fps (1300-1500 km/saat namlu hızıyla çıktıklarına göre saçma namlu hızının bu bahsedilenlerden 200-300 metre/saat kadar dahi azalması bile plâkaya yetişememe durumu yaratmaz. Üstelik düşünün ki atışların pek azı plakanın tam arkasından yapılır. Bu sürat farkları olsa olsa "önleme" mesafelerini değiştirerek atışları zorlaştırabilirler. Tabii şayet fps km/saat çevriminde hesap hatası yapmamışsam.
Benden şimdilik bu kadar. Tabii bahsettiğim fişek kutusunu ortaya çıkartmak dışında. Onu da bu hafta sonu halledeceğimi sanıyorum.

Selâmlar, saygılar, sevgiler,


Ali Kozanoğlu, H.B.M., B.Y.B
kut4 28.01.2011
Arkadaşlar ;

Aşağıdaki video skeet için ders niteliğindedir.Paylaşmak isterim.
Bilgisayar grafikleri ile atıcının plak takibi ,tetik noktası ve gelen plağı yakaladığı bant çok iyi gösteriliyor.
Özellikle Falco nun, videonun 11 dk daki simülasyonu bu adamın neden bu kadar iyi bir atıcı olduğunu gösterir niteliktedir.


Saygılarımla.

http://www.youtube.com/watch?v=YtPoWYfRUQM
 Fortis Fortuna Adiuvat
[+] 9 kullanıcılar diyor Bu gönderi için Sabri'e teşekkür ederiz.
Bul
Cevapla
#2
Yazı yayınlandıktan sonra, skeet için istasyon sıralamasında değişiklik olduğunu hatırlatmak isterim.
4 istasyondaki tekler atıldıktan sonra 5. istasyonla kulvarlara devam edilir. Ancak 7. istasyondaki atışlardan sonra 4. istasyona dönülüp doubleler atılır.
Final serileri ise tamamen yeni kurallarla sadece 3-4-5 . İstasyonlarlada atılır.
[+] 2 kullanıcılar diyor Bu gönderi için Kut4'e teşekkür ederiz.
Bul
Cevapla


Hızlı Menü:


Konuyu Okuyanlar: 1 Ziyaretçi