Yivsiz tüfeklerde "Subsonik" fişek kullanımı

[Sabri]

YİVSİZ TÜFEKLERDE SUBSONİK FİŞEK

Günümüzde dünyada milyonlarca yivsiz fişek atılıyor. Genellikle tercih edilen 28-32 gram 1201-1350 fps (365-411 m/s) namlu çıkış hızı arası fişekler. Halen ispatlanmış bir konu, hız arttıkça saçmaların patlama esnasında biri birine çarparak ezmesi sonucu şekillerinin bozulduğu ve dağılımını arttırıp ve etkinliğini azalttığını biliyoruz.

Buna engel olmak için kullanılan çelik saçmaların 1400-1475 fps (425-450 m/s) hızlarda, normal kuşun saçmaların iki numara büyüğü ile Özellikle ördek kaz avlarında etkili sonuçlar alınıyor. Tungsten özgül ağırlığı kurşuna yakın, 35 metrede %90 patern yapıyor ama çok pahalı. Daha uzağa atmak için namlu çıkış hızını arttırsak? 1550 fps ile 1650 fps arasında (150 fps=47 m/s artış) saçmaların gideceği etkili menzil taşıdığı enerji itibariyle ancak 2-3 metre artıyor.

1700 fps hızındaki hipersonik fişekler ise tüfeğin iki ucu için de çok hırpalayıcı oluyor.

Önemli bir konu: sürekli yüksek geri tepmenin boyun fıtığı oranını arttırdığı, omuz kuşağı bağlarında yırtıklar hatta ufak kırıklar yaptığı biliniyor. Katarakt ameliyatı olanlarda içeri takılan merceği oynattırabiliyor. Ama daha kötüsü retina ayrılması (Retinal dekolman) sebebi olduğu, özellikle atış gözünde körlüğe kadar varabilen zararlar çıkarttığı da bir gerçektir.

Buna benzer nedenlerle yivlilerde zaten mevcut  SUBSONİK fişekler yivsizlerde de çeşitli amaçlarla kullanılıyor. Günümüzde de kullanımı giderek artıyor

SUBSONİK YİVSİZ FİŞEKLER

Ses hızı deniz seviyesinde 15 C de 1116 fps (340 m/s). Ses hızı atmosferik şartlara bağlı olarak değişkenlik gösterebiliyor. Ayrıca namlu boyu uzadıkça çıkış hızı artacağı için genellikle 1050 fps (320 m/s) altında namlu çıkış hızı olan fişekler subsonik olarak nitelendiriliyor.

"Subsonik yivsiz fişeklerin kullanım amacı nedir?" sorusuna aşağıdaki yanıtarı verebiliriz:

• Daha önce yazmış olduğum gibi transsonik geçiş bölgesine girmeyeceği için daha stabil ve isabetli olacaktır
  
• Namluda daha az kurşun sıvaşmasını sağlar
  
• Hissedilen Geri tepmeyi %50 ye kadar azalttığı söylenmektedir
  
• Geri tepme ve namlu şahlanması az olacağından isabet artar ve mükerrer atışta hedef bulma kolaydır
  
• Yeni başlayanlar ve hedef atıcılığı için konforlu kullanım sağlar
  
• Ülkemizde yasak ama kullanılan ülkelerde susturucunun kullanılması durumunda havalı tüfek kadar bir ses çıkar ( Ses üstü hızlardaki mermiler sonik patlama yaptıklarından susturucu bunlarda pek de etkili olmaz)
  
• Çıkarttığı ses 100 desibel altındadır, sonik patlama yapmadığı için süpersonikler kadar kulağı rahatsız etmez. 
  

Süpersonik ve Subsonik mühimmat karşılaştırması (video)

Aşağıdaki videoda susturucu ile atılan subsonik av fişeği sesinin havalı tüfek kadar olduğunu izleyebilirsiniz:



Kinetik enerji = kitle ağırlığı x hızın karesi/2 olduğuna göre süpersonik fişeklere göre sonuç alabilmek için merminin ağırlığının arttırılması gerekir. Ancak trap atışları gibi yakın mesafelerdeki atışlarda buna gerek olmayabilir.

Subsonik dolularla uçar avı yapılabilir mi? Elbette

Ancak yukarıda yazdığım gibi sıkıdaki saçma numarasını iki arttırmak gerekir. Örneğin 6 numara saçma yerine 4 numara saçma kullanmak gibi.

Ed Lowry'nin balistik programı ile yapılan bir çalışmanın sonuçları şöyle



Örneğin 4 numara saçma ses altı (subsonik hızda) 50 metredeki hızı, 1500 fps hızdaki 8 numara saçmanın 50 m dekinden daha yüksek hızda ve Balistik jele penetrasyonu daha fazla (4-4,5 cm). Bu hızda sülün, çulluk, bıldırcın gibi hayvanların hayati organlarına ulaşıp öldüreceği anlaşılıyor.

Yalnız, subsonik fişekler süpersoniklere göre hedefe ulaşma süresi biraz yavaş olacağından önlemenin biraz daha fazla yapılmasında yarar var

Yivsiz subsonik tek kurşunlara gelecek olursak, onlar da, süpersonik olanlar yüksek hava direnci nedeniyle daha çabuk hız kaybedecekleri için, yaklaşık 100-110 metre civarında hızları eşitlenecektir.    Subsonik olanlarda düşme biraz daha fazla olsa bile transsonik etkileşme olmayacağından daha tutarlı ve isabetli atışlar olacaktır.

Yivsiz tek kurşunlarla büyük av yapılabilir mi? O da evet.

Av hayvanını öldürebilmek için gerekli enerji hayvanın pound olarak ağırlığının 4 ile çarpılması ile bulunan rakam ABD avcıları tarafından kabul edilir.  Subsonik 32 gram bir tek kurşunun 50 metredeki enerjisi 800-850 ft/lb (1084-1152 jül) 200 pound (yaklaşık 90 kg) bir hayvanı öldürür. Ancak ABD nin bazı eyaletlerinde 1000 ft/lb  altındaki mühimmatlarla ava izin verilmemektedir.

Daha önce forumda yazmıştım bir kurşunun deriyi delebilmesi için 125 fps, kemiği kırabilmesi için 250 fps hız yetebilmektedir. Bir merminin mantarlaşması için dokuya en az 600 foot-pound enerji ile girmesi gerekmektedir. Geyik, domuz gibi büyük avlarda yeterli penetreasyon ve mantarlaşma için yabancı forumlarda kabul gören terminal enerji minimum 800 foot-pound, genellikle kabul gören 1000 foot-pound'dur. (=1488 kg/m =1355 Joules). Yukarıda ifade ettiğimiz gibi subsonik 32 gram bir tek kurşun 50 metre mesafede bunları yapabilecek kapasitededir.

Ev içi savunmada kullanılır mı? Evet

Açık mekanda bile süpersonik patlamanın kulağı ne kadar rahatsız ettiğini biliyoruz. Peki kapalı ortamda? Berbat bir durum, bir iki atışta patlama sesinden kulağınız feci rahatsız olur. Eh, ani bir durum karşısında kulaklık arayıp takacak halimiz de yok. Subsonik fişek patlaması daha düşük desibel ve sonik patlama olmadığı için biraz daha  tolere edilir. Üstelik geri tepme daha az, mükerrer atış daha rahat.

Ev içi savunma mesafesi olan maksimum 15 metre içinde, enerjisi ciddi derecede yüksek, hem durdurucu, hem öldürücü. Yine de tercih sizin olacaktır.

Subsonik fişekler piyasada genellikle  Low recoil veya subsonic diye satılıyor.



Saygılar

[Sabri]

Av yapmadığım için,düşük geri tepmesi,sesinin düşük olması,yüksek isabet oranları
vb.nedenlerden dolayı subsonik tek kurşunlarla atış yapma zamanı geldi.En yakın
zamanda deneyeceğim.

Sayın ceycey,

Piyasada Subsonic Target Load olarak yabancı markaların subsonik saçma dolumları var. Ancak, subsonik yivsiz tek kurşun yok. Kendiniz dolum yaparsanız olur. Ancak Subsonik tek kurşun dolumlarının bazı sorunları var.

# Fişeğin subsonik oluşu tüfeğinizin namlu boyu ile bağlantılı. 18" namluda subsonik olan fişek 28" , 32" namluda subsonik olmayabilir.        (Bazı testler namlu boyu uzadıkça, namlunun iç başına  5-10 fps bazı testler 15-45 fps namlu çıkış hızının arttığını, şok a bağlı                  olarak da namlu çıkış hızının arttığını söylüyor. Yani  48 cm namluda 1000 fps namlu çıkış hızına sahip fişek, 61 cm namluda 1100 fps      hızın üzerine çıkıp transsonik olabilir. Kendi fişeğinizi dolduruyorsanız tüfeğinizin namlu çıkış hızını kronograf ile ölçmeniz lazım)

# Subsonik yivsiz tek kurşunların squip load olasılığının her daim akılda tutulması gerekir

# Eğer kinetik tüfeğiniz varsa, düşük geri tepme sistemi çalıştırmayacağı için tahliye sorunları yaşayacaksınız
Bizim yaptığımız testlerde Beretta 1301 ve Benelli M4 subsonik fişekleri sorunsuz çalıştırmıştı:

Beretta 1301 ile Subsonik fişek atışı
Benelli M4 ile Subsonik fişek atışı

Oysaki kinetik sistem Stoeger MK3 de tahliye sorunları ortaya çıkmıştı:



Pompalı tüfeklerde ve kırma tüfeklerde ise subsonik fişekler sorunsuz olarak çalışır

Benim 48 cm namlulu tüfeğim için kullandığım reçete 1,28 - 1,30 Gram CSB3 veya CSB1 barut, Yada 1 gram D20 barut ile 28 Gramlık yivsiz tek kurşun 930-980 fps namlu çıkış hızı elde ediyor. 

Subsonik kurşunların, süpersoniklere göre biraz üst vuracağını da akılda tutmak lazım.

Subsonikler atışı oldukça keyifli fişekler. Sn. turkmenoglu Urla'ya bizimle atışa geldiğinde bir kaç tane benim dolumlarımdan atmıştı, belki hatırlar

 

Saygılar